Doradca zawodowy nie podejmie za Ciebie decyzji zawodowej czy edukacyjnej, ale może pomóc Ci zidentyfikować branżę lub zawód, w których mógłbyś się odnaleźć, na podstawie Twoich kompetencji. Ponadto, doradca może przekazać Ci wiedzę na temat rynku pracy czy sytuacji w poszczególnych branżach, a także tego, jakie kompetencji są potrzebne w różnych branżach czy zawodach.
Decyzja o tym, na które oferty pracy odpowiesz lub gdzie złożysz aplikację, należy oczywiście do Ciebie
Tak. Kompetencje rozwijamy w różnych sytuacjach życiowych, nie tylko w szkole i pracy. Bilans opiera się na pełnej diagnozie tego, co wiesz i umiesz, niezależnie od tego, jak zdobyłeś te kompetencje. Jeśli nie masz doświadczenia zawodowego/wykształcenia, to bilans kompetencji może pomóc Ci uświadomić sobie, jakie kompetencje już posiadasz, a jakie warto rozwinąć, aby zdobyć określony zawód.
To, ile czasu zajmie bilans kompetencji, to bardzo indywidualna sprawa i zależy od kilku czynników: Twojego celu; tego, na jakim etapie rozwoju edukacyjno-zawodowego jesteś; z jaką częstotliwością możesz spotykać się z doradcą oraz, jak wiele czasu poświęcasz na pracę własną.
Bilans jest procesem rozłożonym w czasie i zazwyczaj wymaga ok. 2-7 spotkań z doradcą zawodowym oraz przygotowania się do wykonania zadań przekazanych przez doradcę.
Wszystkie te elementy omówicie podczas pierwszego spotkania, aby oszacować, ile zajmie cały proces w Twoim przypadku.
Na bilans kompetencji składają się spotkania z doradcą oraz praca własna w domu. Czas pomiędzy spotkaniami będzie poświęcony na refleksję oraz zadania zlecone przez doradcę (np. wypełnienie formularza, spisanie swoich mocnych stron, wyszukanie informacji na temat danego zawodu).
Aby doradca zawodowy mógł Cię wesprzeć w zidentyfikowaniu i nazwaniu kompetencji, znalezieniu dowodów, a potem stworzeniu planu rozwoju, musisz włożyć w ten proces pewną pracę
Kompetencje to zdolność do wykonywania zadań i rozwiązywania problemów. W uproszczeniu mówimy o kompetencjach, jako o wszystkim, co wiesz i umiesz oraz czego uczysz się przez całe życie, zarówno w szkole, pracy, jak i podczas różnych doświadczeń (np. remontując mieszkanie, pomagając sąsiadce wysyłać e-maile do wnuków czy działając w amatorskiej drużynie sportowej).
Na potrzeby Metody Bilansu Kompetencji dzielimy je na: wiedzę (np. znajomość przepisów prawa czy zasad gramatycznych języka), umiejętności (to, co umiesz robić – np. wyrównać ścianę przed malowaniem lub zrobić wykres w PowerPoincie) i kompetencje społeczne – te związane z postawą i relacjami z innymi (np. udzielanie informacji zwrotnej lub rozwiązywanie konfliktów). Oczywiście jest to uproszczony podział, a wiedza często jest niezbędna, aby umieć coś zrobić.
Podział na typy kompetencji nie jest najważniejszy – istotne jest, aby spisując to, co wiesz i umiesz – używać precyzyjnego języka. W tym pomoże Ci właśnie doradca zawodowy.
To kompetencje interpersonalne (wykorzystywane w relacjach z innymi, np. „pracuje zespołowo”, „rozwiązuje konflikty”) i osobiste (wpływające na sposób, w jaki wykonujesz zadania, jakie prezentujesz postawy oraz, jak wykonujesz zadania w pracy, np. „pracuje pod presją czasu”).
Przykłady kompetencji społecznych to m.in.: komunikacja werbalna i niewerbalna, empatia, autoprezentacja, asertywność, udzielanie informacji zwrotnej (w tym: nagradzanie), znajomość reguł życia społecznego.
Przejście bilansu kompetencji nie jest niezbędne, aby przygotować CV, ale może znacznie ułatwić to zadanie. Doradca pomoże Ci zidentyfikować Twoje kompetencje, odpowiednio nazwać je, uporządkować oraz znaleźć potwierdzające je dowody. Dzięki temu stworzenie CV będzie dużo łatwiejsze.
Oczywiście, możesz skorzystać ze wsparcia doradcy zawodowego lub coacha kariery w celu przygotowania CV, bez przechodzenia przed bilans kompetencji – wszystko zależy od tego, co już wiesz o sobie oraz o swoich kompetencjach. Na pierwszym spotkaniu z doradcą możecie omówić Twoje oczekiwania.
Uczymy się przez całe życie, w różnych sytuacjach, nie tylko w pracy. To, czy uczyłeś/aś się w technikum czy w liceum ogólnokształcącym ma wpływ na posiadane kompetencje. Tak samo jak to, czy uczestniczyłaś/eś w wolontariacie lub opiekowałaś/eś się starszymi osobami przez wiele lat.
Bilans kompetencji opiera się na pełnej diagnozie tego, co wiesz i umiesz, niezależnie od tego, jak zdobyłeś te kompetencje. Dzięki sięgnięciu do życiorysu odkrywamy swój potencjał albo doświadczenia, o których zapomnieliśmy, a które mogą być przydatne w procesie bilansowania.
Oczywiście nie znaczy to, że musisz mówić doradcy o wszystkim – masz prawo do prywatności.
Niektóre kompetencje mogą Ci się wydawać oczywiste, bo towarzyszą Ci od zawsze. Jednak to, co Tobie przychodzi z łatwością, nie dla każdego takie jest. Istnieją również umiejętności, których Ty musiałeś/aś uczyć się latami, podczas, gdy niektórzy wynieśli je z domu lub “tacy po prostu są”.
Często nie zdajemy sobie sprawy, jak wiele kompetencji wykorzystujemy na co dzień w pracy i nie zawsze są to kompetencje specjalistyczne, np. technicznie. Podczas bilansu kompetencji warto spojrzeć na swój potencjał z dystansu i stworzyć pełną listę tego, co umiesz. Nigdy nie wiadomo, które kompetencje mogą okazać się przydatne przy zmianie branży lub szukaniu lepiej płatnej pracy. Znajomość siebie i dowody zebrane na potwierdzenie posiadanych kompetencji będą wtedy bardzo pomocne!
Rezultaty bilansu należą do Ciebie i tylko Ty decydujesz co z nimi zrobić – w tym, czy je komuś pokazać (np. potencjalnemu pracodawcy).
Pamiętaj także o zasadach bilansu – dobrowolności (opowiadasz doradcy tylko o tym, o czym chcesz) oraz poufności (doradca nigdzie nie udostępnia informacji, które mu przekażesz, służą tylko do lepszego zrozumienia Ciebie i Twojego potencjału).
CV i portfolio to dwie różne rzeczy. CV jest najczęściej krótką listą miejsc pracy i szkół, przygotowaną pod kątem aplikowania na dane stanowisko. Z kolei portfolio jest zbiorem dowodów potwierdzających posiadane kompetencje (wszystkie lub potrzebne do zdobycia określonej pracy czy kwalifikacji). W niektórych branżach (np. programowanie, architektura, fotografia, projektowanie stron internetowych) portfolio jest niezbędne – w ten sposób pracodawca może sprawdzić, co umie kandydat do pracy. Dobrze skompletowanie portfolio może też ułatwić stworzenie przekonującego CV oraz przygotowanie się do rozmowy kwalifikacyjnej.
Tak, ale należy zaznaczyć, że portfolio tworzone jest pod kątem danej rekrutacji. Zwłaszcza w dziedzinach, gdzie pracodawcy zależy na upewnieniu się, że kandydat faktycznie ma doświadczenie, a nie tylko dyplom uczelni czy certyfikat ukończenia kursu, na miejscu będzie pokazanie odpowiednich dowodów, np.: próbki prac, zdjęcia czy nagrania.
Przykładowe dowody na posiadanie kompetencji:
Nie, to zależy od tego w jakim celu tworzysz portfolio. Warto zastanowić się, jak możesz udowodnić poszczególne kompetencje. Nie zawsze będzie to materialny dowód (dyplom czy zdjęcia prac). Kluczowa jest odpowiedź na pytania: „skąd wiem, że posiadam tę kompetencję? Jak mogę pokazać to komuś innemu?”. Jeżeli lista jest bardzo długa, można skupić się na najważniejszych kompetencjach lub pogrupować je i poszukać dowodów do tematycznych grup kompetencji.
Oczywiście! Ale warto zwrócić uwagę na to, aby dowody były precyzyjnie dobrane i faktycznie pokazywały, co wiemy i umiemy. Jeśli do całej listy kompetencji przypiszesz jeden dowód(np. dyplom ukończenia uczelni), to trudno jest stwierdzić, czy faktycznie potwierdza on posiadanie tych kompetencji. W takiej sytuacji lepszym rozwiązaniem może być poszukanie dodatkowych dowodów np.: artykułu napisanego do uczelnianej gazety, sylabusa z zajęć, raportu przygotowanego na zaliczenie zajęć, nagrania występu na konferencji naukowej, referencji od promotora).
Tak, ale zanim wrzucisz do portfolio niezliczoną ilość dowodów, warto się zastanowić, czy są one aktualne i adekwatne (faktycznie potwierdzające daną kompetencję). Czasami wystarczy jeden dowód, ale dobrze dopasowany.
W pracy nad portfolio kluczowy jest namysł nad tym, jakie dowody posiadasz na potwierdzenie Twoich kompetencji. Forma portfolio jest drugorzędna – ważne, aby była wygodna dla Ciebie. Jednocześnie tworzenie portfolio jest okazją do uporządkowania dowodów zdobywanych przez lata, które często trzymamy w różnych segregatorach itp. Jeśli większość dowodów, które posiadasz to papierowe dokumenty, dyplomy itp. zbierz je w jednej teczce, uporządkuj.
Zachęcamy jednak do zrobienia skanów – w razie zgubienia papierowych wersji będziesz mieć zabezpieczenie, a ponadto elektroniczną wersję łatwiej wysłać np. przyszłemu pracodawcy.
Cyfrowe wersje dokumentów zawsze możesz gromadzić na domowym komputerze. Ale warto mieć kopię zapasową. Możesz wykorzystać do tego celu zewnętrzne dyski (np. dopbox, google drive). Dodatkową zaletą tego rozwiązania jest to, że masz dostęp do swoich plików gdziekolwiek jesteś.
Możesz także skorzystać z narzędzia on-line Moje Portfolio, które jest przeznaczone do tworzenia portfolio właśnie w postaci elektronicznej. Ale jeśli nie chcesz wgrywać do niego swoich dokumentów, przy poszczególnych kompetencjach możesz po prostu wpisać nazwy dowodów, a same dowody trzymać, gdzie chcesz.
Nie musisz. Proces bilansu kompetencji jest dobrowolny, a zadaniem doradcy jest wsparcie Cię w dojściu do zaplanowanego celu.
Ale plan rozwoju jest ważnym etapem bilansu kompetencji. Dzięki temu możesz zastanowić się nad tym, czego potrzebujesz, aby osiągnąć swój cel, jakie kroki musisz podjąć i ile czasu to zajmie. Dobry plan jest jak mapa, dzięki której będziesz wiedział/a, jak dojść do upragnionego celu.
To sprecyzowany kierunek, w którym chcesz się rozwijać i jest związany z pracą lub edukacją. Może to być na przykład: znalezienie pracy na określonym stanowisku/szczeblu, przejście do innej branży, zdobycie uprawnień, założenie własnej firmy itp. Doradca zawodowy pomoże Ci tak sformułować cel, aby był możliwy do osiągnięcia, a następnie zaplanujecie drogę dojścia do niego.
Plan rozwoju służy to określenie – krok po kroku – tego, co należy zrobić, aby wcielić w życie Twój cel. Aby go osiągnąć wykorzystujemy kompetencje, które już posiadamy, ale często musimy je rozwinąć lub zdobyć zupełnie nowe (np. wymagane na stanowisku, do którego aspirujemy). Współpracując z doradcą przy tworzeniu planu rozwoju określicie, które kompetencje powinieneś/aś rozwinąć (i jak to zrobić), aby osiągnąć swój cel.
Projekt realizowany przez Instytut Badań Edukacyjnych z dofinansowaniem z Funduszy Europejskich dla Rozwoju Społecznego (FERS).
